Verrast staar ik in de krant naar een paginagrote afbeelding van een beeld van keizer Augustus. Hij draagt een tuniek in rood- en blauwtinten en zijn ogen kijken levensecht de ruimte in. De helderheid van de natuurlijke pigmenten zoals vermiljoen, azuriet en meekrap maakt me enthousiast. Zo mooi.
In ons wereldbeeld zijn ruïnes en beelden uit de klassieke oudheid marmerwit. Dat ze gekleurd geweest zijn, is bij veel mensen onbekend. Ik kwam er pas achter toen ik eind jaren tachtig met historicus en manlief door het Middellands zeegebied zwierf. Bij opgravingen en in musea vond ik soms verbleekte verfresten op een sokkel of in de plooi van een omslagdoek.
De liefde voor het witgewassen marmer heb ik nooit begrepen. Zo saai en monotoon, terwijl het bijzonder populair en geaccepteerd is bij grote groepen historici, kunstenaars en publiek.
Het beeld van Augustus heb ik in 2006 in het Allard Pierson Museum in Amsterdam gezien. De tentoonstelling `Kleur bij de Grieken en Etrusken` was voor mij toen een regelrechte openbaring. Bladerend door de catalogus die ik destijds kocht, zie ik opnieuw een pracht aan gereconstrueerde historische beelden en gebouwen in bonte kleuren. Hoe betoverend moet het destijds zijn geweest.
Uit onderzoek is gebleken dat de beeldhouwer in de oudheid het voorbereidende werk deed. Niet hij, maar de schilder vervolmaakte het kunstwerk. Met verf wekte de kunstenaar de lege witte gezichten en de kleding van de beelden tot in het kleinste detail tot leven. De natuurlijke kleurstoffen verloren hun kracht helaas al snel door het overdadige zonlicht en andere natuurlijke elementen.
De kosten voor reconstructie van de schilderingen zijn onbetaalbaar. Maar hoe verrassend zou het zijn als er af en toe tussen het witte marmer ineens een paar herstelde beelden in rood, aqua en geel zouden staan? Het zou mij plezieren.
We zullen het moeten doen met plaatjes in een krant of een boek. Maar mocht je een ooit een opgraving of oudheidkundig museum bezoeken, zou het mooi zijn als je alles eens bekijkt met een gekleurde bril.
Want laten we eerlijk zijn, het witte marmer heeft ons beeld duidelijk vervalst.
Dorrit
Bronvermelding afbeeldingen: Kleur bij Grieken en Etrusken door Vinzenz Brinkmann, Herman Brijder e.a.
Voor een reactie op deze blog ga naar de contactpagina.